Het hoe en wat van de hoeveelheid straatkinderen

Over zondag valt niet zo heel veel te vertellen, dus vandaar even geen blog. Ik heb mijn haren gewassen (op z’n kop!) en ik heb de was gedaan. Daarna ben ik met Alina naar de stoffenmarkt geweest maar die bleek niet echt druk bezet te zijn op zondag. Andere keer terug dan maar weer! We zijn nog even wat gaan drinken en hebben een pizza gedeeld. En vervolgens hebben we ons een flinke tijd afgevraagd waar we een sinaasappelperser en kaas vandaan konden halen. Het antwoord van de man van de bar waar we waren: Kampala! Maar dat zei hij op alles, dus zo snel geven we niet op ;-)
Toevoeging na maandag: echt Kampala dus, maar Jennifer, de kok van de CRO neemt komend weekend wat voor ons mee!

Maandag:
Nog voordat vanochtend mijn wekker ging – hij stond om half 8 – werd ik wakker van het gezang van kinderen. Conclusie: ik snap niks meer van die tijden bij de CRO, ik geef op, ik ben er gewoon om half 9, zoals Vincent (de manager) mij heeft gezegd!
Ik heb eerst bij het einde van het bidden gezeten, en het begin van de Engelse les en daarna zag ik Mildred (de social worker) lopen en heb ik haar gevraagd of ik mee mocht de straten op. Daar was ze al vanuit gegaan, dus dat kwam goed uit! We hebben eerst nog thee gedronken en daarna zijn we op pad gegaan. Het leuke was dat we alle kleine en achteraf liggende straatjes van Lira hebben bewandeld, i.p.v. de grote straten, hoe ik dat in mijn eentje doe. Mildred wist precies waar ze moest kijken om kinderen te vinden, maar vertelde me in de tussentijd ook dat de kans er best in zat dat we er geen zouden vinden. Ook vertelde ze me over de problemen die er waren en waarom er nou eigenlijk zoveel straatkinderen zijn in Oeganda. Ik was – zoals iedereen gok ik – uitgegaan van de restanten van de oorlog, maar ze vertelde me dat dat zeker niet meer het grootste probleem was. Er zijn een paar dingen die spelen:
1. Ouders mishandelen hun kinderen zodanig dat ze weglopen en niet meer terug durven.
2. Ouders gaan uit elkaar en hertrouwen en de nieuwe echtgeno(o)t(e) wil het kind niet, omdat die van iemand anders zijn en niet van hem of haar. Als dit zich aan beide kanten (vader en moeder) voordoet, valt het er kind letterlijk tussenin en belandt het op de straat.
Dat eerste verklaart meteen waarom ze hier zo duidelijk over zijn steeds en waarom de leerkrachten (en andere volwassenen) hier zoveel liever en aardiger zijn voor de kinderen dan wat ik vorig jaar heb gezien.
En wat betreft die ouders die uit elkaar gaan: daar was ik wel redelijk verbaasd over (dat was toch een Westers verschijnsel?), maar er zijn toch wat redenen voor. Sowieso natuurlijk dat één van de ouders iemand vindt die rijker is en daarom jaloers wordt en daarom met die persoon wil trouwen. Dat soort dingen komt vaak voor. Maar ze vertelde me ook over polygamie, dat mannen op een gegeven moment (zelfs na een lang huwelijk!) gewoon met een andere vrouw trouwen, die er dan bij komt wonen in huis. Dat zorgt voor rivaliteit en kan zorgen voor (1) het mishandelen van de kinderen of (2) het vertrek van de eerste vrouw, die dan natuurlijk hertrouwt en de kinderen belanden op straat. Ik heb gevraagd of polygamie strafbaar was en dat bleek niet het geval te zijn, al werd het ook niet echt gewaardeerd, zeg maar. Maar er stond niks in de wet. Vond ik wel bijzonder, aangezien ze hier wel andere huwelijken verbieden die bij ons dan weer helemaal normaal zijn….. Maar goed, Mildred vertelde wel dat ze echt wel vond dat die wet er wel moest komen, omdat in huishoudens met polygamie ook veel vaker mishandelingen voorkwamen.
Ik heb haar ook nog gevraagd wat ze er dan van vond dat ouders hun kinderen in de steek lieten om te kiezen voor een nieuwe liefde en tot mijn blijdschap vond ze dat net zo idioot als ik. Ze vertelde dat de wet vaders verplicht om kinderen op te nemen en in een scheiding de kinderen daarom ook altijd naar de vader gaan en niet naar de moeder (wettelijk dan, in werkelijkheid gaan ze rechtstreeks naar de straat). Ik vertelde haar dat dat bij ons vaak geldt voor moeders en dat vond ze eigenlijk best wel een goed idee, zeker toen ze het zelf had over de bijzondere band die moeders met hun kinderen hebben, terwijl vaders toch (zeker in de jongere jaren) vaak wat minder emotioneel betrokken zijn (dit allemaal in het extreem beschreven, maar goed, om het uit te drukken in woorden ;-)). Al met al een heel interessant gesprek.

Op straat kwamen we wel wat kinderen tegen, maar veel van hen gingen volgens Mildred wel naar school. Het verschil was te zien aan hoe schoon de kinderen waren. Als kinderen echt vies waren, bestond er een kans dat ze geen thuis hebben en dus ook niet naar school gaan. Omdat het vandaag de officiële eerste schooldag na de vakantie was, was het wat onhandig om onderscheid te maken. We hebben dan ook wat kinderen gesproken, maar de meesten van hen zeiden wel naar school te gaan, maar nog niet genoeg geld te hebben verzameld om het schoolgeld te betalen. Officieel mogen scholen dan wel gratis zijn, daar houdt het wel bij op schijnt. Zelfs als kinderen genoeg geld hebben voor materialen en een uniform, moeten ze geld inzamelen om naar school te kunnen. Het bedrag hangt een beetje van de school en het aantal leerlingen af, maar zal ongeveer rond de €12 liggen, ik geloof per jaar. Dat klinkt heel weinig, maar is voor veel kinderen een monsterbedrag, zeker in één keer. Vooral als ouders meerdere kinderen hebben (en ik hoor dat het gemiddelde hier 7 is), is dat heel veel om te betalen. De rijen voor de bank logen er overigens ook niet om!

Toen we verder kwamen in de achterafstraatjes vertelde Mildred over de eerste twee kinderen die bij de CRO Lira gekomen waren. Een broer en zus die met hun oma op straat woonden. Oma geloofde dat als ze in een huis zou slapen, er mensen dood zouden gaan, en ze was niet van haar stuk te brengen. Vanuit de CRO hebben ze er toen voor gezorgd dat de kinderen in ieder geval wel binnen konden slapen en toen oma een tijdje later aan werd gereden, is zij ook eindelijk binnen gaan slapen. We liepen langzaam verder, totdat we stopten bij een jonge vrouw die cassave aan het frituren en verkopen was. Mildred legde uit dat dit dit meisje was, dat als eerste kind bij de CRO Lira was gekomen! Ze had de basisschool afgemaakt en was in P7 zwanger geraakt (ik durfde niet te vragen naar haar leeftijd, P7 is vergelijkbaar met de brugklas…), maar had met hulp van de CRO een eigen bedrijfje op kunnen zetten. De CRO had een starterskit gekocht en langzaamaan kon ze zo in haar eigen levensonderhoud voorzien. Het was echt super om haar zo te zien: ze zag er echt goed uit, had goede kleren aan en heeft zelfs voor mij een chapatti gekocht, omdat ik er blijkbaar zo naar stond te staren (en ik mocht echt geen nee zeggen, is me duidelijk verteld, want dat zou zij als belediging opvatten)! Ook kreeg ik natuurlijk een zakje cassave mee. Mildred straalde ook helemaal toen ik haar vroeg hoe het voor haar voelde om deze jonge vrouw zo te zien. Echt super!

Na nog wat kinderen te hebben gesproken en te hebben uitgelegd dat ze wel konden zeggen dat ze naar school gingen, maar dat ze dat dan ook moesten doen (“hard werken, snel geld inzamelen, en dat de volgende keer IN de vakantie doen!”), zijn we teruggelopen naar de CRO. We hadden er inmiddels een uur of 2 à 3 opzitten en dat grotendeels in de zon. Onderweg kwamen we ook nog een groep kinderen (?) tegen die luid zingend over straat ging en Mildred legde uit dat een aantal jongens van die groep besneden zou worden. Dat is iets wat de overheid nogal promootte de laatste tijd, terwijl ze die traditie eigenlijk niet kennen. Het is hygiënischer, maar doordat het op die manier gepromoot wordt, denken veel mannen dat ze geen (geslachts)ziekes meer kunnen krijgen. Dus het werkt een beetje averechts. Vrouwenbesnijdenis is overigens verboden en gebeurt maar op hele kleine schaal, in het verre noorden van Oeganda. Dat heb ik toch ook maar even gevraagd.

Uiteindelijk waren we weer terug bij CRO en was ik doodmoe. Ik heb de rest van de middag gewerkt aan wat vragen die ik aan de staf wil stellen. Ik wil ze graag allemaal (of iig degenen die voor het onderwijs van belang zijn) spreken, zodat we samen doelen kunnen formuleren en we echt aan de slag kunnen gaan. Ook ben ik begonnen met het maken van het middagprogramma en heb ik ook aan Vincent gevraagd of ik elke dag een uur teambuildingsspelletjes met de kinderen mocht doen, na de lunch, en dat vond hij gelukkig prima.
Vincent vertelde me ook nog dat hij met mijn huisbaas had gesproken over mijn huur en de vraag was wanneer ik die wilde betalen. Ik was natuurlijk wel nieuwsgierig naar het bedrag, want ik had geen idee! Blijkt het minder dan de helft te zijn als waar ik op had gerekend! Morgen betaal ik (bij de CRO) in 1x alle drie de maanden, dan ben ik daar ook vanaf (en ja, mama, ik zorg voor een bewijsje en Vincent van de CRO is erbij als ik betaal!).

’s Middags zou ik eigenlijk met Alina naar de stoffenmarkt gaan (we willen allebei wat broeken laten maken, het is erg warm en die rokken zijn onhandig en ik heb maar twee broeken bij me), maar ik was zo moe dat we dat toch maar morgen gaan doen.

Inmiddels is het alweer veel te laat, maar ik was the Fault in Our Stars aan het lezen en die is veel te geweldig om neer te leggen ;-)
En dit verhaal is ook wel erg lang geworden, maar hopelijk ook wel erg interessant!

Liefs,
Laura