Een bizarre werkelijkheid: terug naar Barlonyo

Ondertitel: De ovenbox is EINDELIJK hier! Daarover later meer.

Zoals ik al eerder heb geschreven, werkt Ethan bij Children of Hope Uganda, een organisatie die als grootste project twee scholen runt in Barlonyo, hier ongeveer een uur rijden vandaan. Ze hebben een ‘Early Childhood Development school’ en een ‘Technical en Vocational school’, dat zijn dus de kleuterklassen en de jaren na de Primary school, waar kinderen een vak kunnen leren, als ze niet naar Secundary school kunnen.
Afgelopen vrijdag was de diploma-uitreiking op beide scholen en Alina en ik waren uitgenodigd om mee te komen. Dat betekende dus: terug naar Barlonyo.

Voor wie mijn Barlonyo-verhalen vorig jaar niet mee heeft gekregen, een kort overzicht van wat zich daar heeft afgespeeld:
Tot omme nabij 2006 was er oorlog in Noord Oeganda, een oorlog gevoerd door het rebellenleger van Joseph Kony, de LRA (Lord’s Resistance Army). Dit leger bestond vooral uit ontvoerde kinderen en volwassen mannen die aan deze kinderen duidelijk maakten dat als ze niet zelf mensen zouden vermoorden, ze zelf vermoord werden. Het leger viel dorpen aan, om mensen te vermoorden, om kinderen te ontvoeren en om hun eigen voedselvoorraden aan te vullen. Kony had een hekel aan Museveni (de president) en dat heeft hij twintig jaar lang duidelijk gemaakt. Na 2006 is hij uit Oeganda verdreven, maar hij loopt nog steeds vrij rond en zijn naam staat dan ook bovenaan de lijst van het ICC. Maar niemand die hem tot nu toe opgepakt heeft.
Op 21 februari 2004 viel de LRA het vluchtelingenkamp in Barlonyo aan. Hier woonden ongeveer 11.000 mensen en in een kleine drie uur is het kamp omsingeld, zijn veel regeringssoldaten gedood en zijn in het kamp nog eens velen mensen gedood, verminkt, verbrand, in het vuur gegooid enz. In het totaal zijn er 302 lichamen geteld. Echter, er zijn 580 vermisten, waarvan een deel ontvoerd is om te vechten, en een ander deel waarschijnlijk buiten het kamp vermoord is.
De voormalig kampleider, Mozes, heeft ons dit verhaal vorig jaar (maar ook dit jaar opnieuw) verteld. Woedend is hij over het feit dat de regering wel een memorial wilde maken, maar het echte getal, 302, er niet op wilde zetten. Op de memorial staat dat er 121 mensen zijn omgekomen, want dat ‘klinkt beter’, voor de regering. Hij zei letterlijk: “Ik heb de lichamen met mijn eigen handen geteld, ik weet dat het er 302 waren!”. Op het moment loopt er een rechtszaak o.a. om de regering te laten betalen voor een nieuw memorial, met het juiste getal.

Dit alles wist ik vorig jaar al, want toen zijn we met de hele groep naar Barlonyo geweest, waar we van Mozes dit verhaal hebben gehoord. Dit was één van de heftigste dingen gedurende de hele reis, vooral ook omdat Barlonyo op mij overkwam als een plek met veel problemen maar zonder oplossingen. We hebben alleen de memorial gezien en het verhaal gehoord en op een één of andere manier heb ik geen ander beeld van Barlonyo in mijn hoofd dan dat.
Totdat afgelopen vrijdag bleek dat de scholen van COHU zich op nog geen 100m van het memorial bevinden! Blijkbaar is het vorig jaar niet in mijn opgekomen om me om te draaien en om me heen te kijken. Ik zag er vrijdag erg naar uit om ook de góede kant van Barlonyo te zien (ik had inmiddels al veel geleerd uit Ethans verhalen), maar vond het ook spannend. Deze plek was zo zwaarwegend in de reis van vorig jaar, het was een raar idee om terug te gaan.
Ethan heeft ons rondgeleid in de scholen en we hebben met wat leerkrachten gesproken. De kinderen hadden allemaal een ‘cap and gown’, en ze zagen er dan ook geweldig uit. Maar kijkend naar de kinderen in de gewone kleren, zag ik toch het Barlonyo van vorig jaar terug, het is een ‘gewoon’ dorp, maar wel een héél arm dorp. Er zijn veel NGO’s gevestigd want de overheid doet weinig tot niets. Maar uiteindelijk is Barlonyo ook gewoon een dorp waar een paar scholen staan met kinderen die hun diploma krijgen. Het is wel bizar om te merken dat als je je blik een paar meter verschuift, je dan de memorial ziet. Maar het leven gaat door. De wonden blijven, maar men gaat verder. De honderden weeskinderen worden opgevangen en groeien op. Barlonyo is een dorp als ieder ander, maar met een akelig verleden en, o.a. dankzij het harde werk van de vele NGO’s, hopelijk een hele mooie toekomst. Al hoop ik wel heel erg dat op een dag het nieuws dat Kony is opgepakt, Barlonyo bereikt. Maar dat zal afhangen van de internationale leiders en hun wil om hem echt op te pakken. So far nog niet echt…

Het is misschien te merken: ik ben er nog niet helemaal over uit hoe ik nu over Barlonyo denk, het zijn uitersten, een vrolijke diploma-uitreiking en een massamoord. Ik ben wel heel blij dat ik terug ben geweest en ik denk ook dat als Edukans nog eens gaat met een groep, ze Esther van COHU mee moeten nemen, zodat zij beide kanten van Barlonyo kan laten zien.



Dan nu: het ovendrama.
De afgelopen weken hebben we steeds nieuwe beloftes gekregen van Patrick (beter bekend als ‘the ovenguy’, de man die de oven zegt te gaan bouwen) over wanneer hij zou komen, tot op het punt dat nu niemand hem meer gelooft. Vorige week kwam echter het nieuws dat hij de ovenbox (het belangrijkste en duurste deel van de oven) al naar Lira had gebracht en op had geslagen op ‘een school’. We hebben meteen geopperd om die op te halen, zodat hij alvast bij ons was, maar dat was allemaal moeilijk en Patrick zou dit weekend komen. Niet dus (niemand was verbaasd).
De wanhoop nabij wilden we vandaag knopen door gaan hakken: hij zou in ieder geval niet komen, dus we moesten iemand anders zien te regelen die binnen afzienlijke tijd een oven kon bouwen. Net op het moment dat ik GIZ Kampala wilde bellen, kreeg ik ineens een telefoontje. Oegandezen hebben allemaal twee nummers en ze hebben niet echt de gewoonte om te zeggen wie ze zijn, dus ik begon met mijn standaardvraag: “Who am I speaking too?”. En daar kwam het antwoord: “This is Patrick.” Je snapt mijn verbazing en vraag terug “seriousely?” toen hij dat zei. Hij heeft in al die weken zeker 200 van mijn telefoontjes genegeerd en mij nog nooit zelf gebeld. Maar hij was het echt. En hij zou donderdag komen. Uhu. Ik heb gevraagd hoe we daar zeker van konden zijn, want hij was niet echt te vertrouwen, dat was al wel duidelijk. Hij zei dat hij het nu echt meende. Natuurlijk. Ik heb hem om wat verzekering gevraagd en ben gaan vragen naar waar de ovenbox dan wel niet was. Hij gaf me een vage beschrijving van een school en zei dat we hem waarschijnlijk niet op konden halen. Naja, we konden het in ieder geval proberen, zei ik hem! Na wat gesteggel en de quote van Vincent “we wilden eigenlijk vandaag naar de politie gaan, maar we zullen tot donderdag wachten, als je er dan niet bent, dan gaan we dan”, hebben we opgehangen. Dus Vincent en ik, op zoek naar de ovenbox! De auto rijdt gelukkig wel kleine stukjes, dus we zijn met zes jongens op pad gegaan, op zoek naar die ene school ergens in Lira. We konden het niet vinden en Vincent belde Patrick met zijn nummer, waarna die opnam (!), waarschijnlijk omdat hij het nummer niet herkende. We kregen met wat moeite de naam van de school en toen we daar aankwamen zagen we de box meteen staan, hallelujah! We kregen hem natuurlijk niet zo gemakkelijk mee, maar nadat Patrick nog twee keer zijn telefoon op had genomen (miracles happen) kregen we toestemming van hem om de box mee te nemen. Niet de rest, alleen de box. Naja, prima, de rest is niet zo waardevol en daar kunnen we gemakkelijker aankomen (dat gaat om bakstenen enzo). Het ding was loeizwaar (vandaar de zes jongens), maar hij kwam gelukkig toch in de auto terecht en we zijn terug naar CRO gereden.
Wow, wat een opluchting! Hij staat nu hier, bij ons, niemand kan hem ons meer afnemen! En zelfs als Patrick niet komt donderdag (hoezo twijfel ik daar nog over, natuurlijk niet!), dan kunnen we iemand anders bellen die de oven kan bouwen, het kostbaarste hebben we in ieder geval!

Nog lang niet alles is opgelost (ik zal jullie de verhalen over bedrukte of onbedrukte plastic zakken, broodsnijmachines en mixers besparen, Alina en Ethan worden al gek genoeg van mij), de korte samenvatting is dat veel prijzen hoger uitkomen dan we dachten, maar we zijn in ieder geval alweer een grote stap verder! Op naar de volgende!

Liefs Laura

P.s. Een broodsnijmachine kan niet duurder zijn dan een oven, just saying… We kopen wel een paar messen!